Χριστούγεννα -Πρωτοχρονιά 1969 στη Γραμμένη Οξυά
Το φθινόπωρο του 1969 οι γονείς μου μετακόμισαν από την Κυδωνιά και έμειναν μόνιμα στη Γραμμένη Οξυά και εγώ πήγα Γυμνάσιο στην Υπάτη.
Όταν έκλεισε το γυμνάσιο για τις διακοπές των Χριστουγένων με τον πατέρα μου και τα αδέρφια μου ήρθαμε στη Γραμμένη Οξυά μέσω Λιδωροκίου. Υπάτη -Λαμία-Λιδωρίκι -Αρτοτίνα και μετά με τα πόδια περίπου 1,5 ώρα.
Η Γραμμένη Οξυά τότε ήταν πολύ ζωντανό χωριό , κάπνιζαν καμμιά πενηνταριά τζάκια και άλλα 30 περίπου στο κάτω χωριό .
Υπήρχαν τρία μαγαζιά του Πολύζου , του Πεντελέου και του Σκούρα
Τις μέρες των γιορτών έρχονταν εκτός από τα γυμνασιόπαιδα και νέοι που δούλευαν στην Αθήνα για να γιορτάσουν οικογενειακά τα Χριστούγεννα .
Τα Χριστούγεννα ήταν η πιο σημαντική γιορτή αφού ήταν συνδεδεμένη με το έθιμο του σφαξίματος των γουρουνιών.
Το χωριό δεν είχε παπά και είχε έρθει ο Παπατσώτας από την Τέρνοβα , παπατρακόσια τον έλεγαν γιατί είχε ταρίφα 300 δραχμές για να λειτουργήσει και ήθελε να έρχεται έφιππος με μουλάρι που θα διέθεταν οι χωριανοί να τον φέρει και να τον ξαναπάει στην Τέρνοβα .Η Τέρνοβα ήταν σχετικά μακρυά περίπου 4 ώρες με τα πόδια. Η λειτουργία ξεκινούσε στις 4 τα ξημερώματα και φέγγοντας σχολούσε.
Είχε βαρυχειμωνιά , χιόνι έριχνε σχεδόν κάθε μέρα και πριν προλάβει να λιώσει το παλιό , έριχνε καινούργιο και κάποιες μέρες δεν μπορούσες ούτε να ξεμυτίσεις από το σπίτι γιατί το χιόνι ερχόταν από παντού , στροβιλιζόμενο , ψιλό , παγωμένο και σφυρίζοντας το λεγόμενο από τους ντόπιους "ανεμοσούρι"
Παραμονή Χριστούγενα είχε μισό μέτρο χιόνι και συχέχιζε το ανεμοσούρι με αμείωτη ένταση , είχε πάει 8 το πρωί και ο ταχυδρόμος (Λαρύγγας) δεν είχε εμφανιστεί , ερχόταν 3 φορές τη βδομάδα έφιππος μεταφέροντας με το μουλάρι του γράμματα και δέματα .Κάποια στιγμή κατά τις 10 εμφανίστηκε μισοπαγωμένος σαν χιονάνθρωπος ..
Ανήμερα τα Χριστούγεννα πρωί-πρωί ξεκινούσαν οι μεγάλοι για το σφάξιμο των γουρουνιών και παίρναν τα σπίτια με τη σειρά και τα παιδιά ακολουθούσαμε τους μεγάλους τάχα για να βοηθήσουμε αλλά δεν θέλαμε να χάσουμε και το γλυκό που κερνούσαν οι σπιτονοικοκυρές .
Συνήθως το ζώο δεμένο με την τριχιά του από το λαιμό το έφερναν οι γυναίκες που τις γνώριζε αφού αυτές το τάιζαν και το φρόντιζαν , τις ακολουθούσε ως την αυλή του σπιτιού, όπου του έριχναν λίγο καλαμπόκι ώστε να του αποσπάσουν την προσοχή ,εκεί το παρέδιδαν κάποιες φορές αποχαιρετώντας το με κλάμματα .
Ένας άντρας αναλάμβανε να το ρίξει κάτω . Περνώντας την τριχιά κάτω από την κοιλιά του ζώου την τραβούσε δυνατά ώστε να τεντώσει και με τα πόδια του στην ράχη του ζώου κατόρθωνε να το ρίξει κάτω με την πλάτη στο χιόνι και έδινε το σύνθημα να το ακινητοποιήσουν οι υπόλοιποι ,τότε κάποιοι έπιαναν τα πίσω πόδια , άλλοι έπιαναν τα αυτιά και ο πρώτος που το είχε ρίξει κάτω έδενε με το σχοινί τα μπροστινά πόδια .Τα ουρλιαχτά και το σκούξιμο έφταναν ως τα Βαρδούσια και μετά από λίγο σιωπή..
Στη συνέχεια τοποθετούσαν το σφαγμένο ζώο πάνω σε καθαρές σκούπες από έλατο και στο στόμα του έβαζαν μισό λεμόνι , ενώ στον κομμένο λαιμό έβαζαν μια πλάκα με δυό τρεις σπίθες και λιβάνι.
Αφού πλέναν όλοι τα χέρια τους με τη σειρά.. .. "Αντε και του χρόνου παχύτερο " εύχονταν στη σπιτονοικοκυρά και εκείνη κερνούσε γλυκά και τσίπουρα σε όσους βοήθησαν .
Η πρωτοχρονιά ήταν μικρότερης σημασίας γιορτή από τα Χριστούγεννα . Υπήρχε το έθιμο του ποδαρικού καθώς και το τάισμα της βρύσης .Οι βρύσες του χωριού είχαν ονόματα "Λεύκα", "Μπόικο" ,"Κορέτσα" κλπ και το κουβάλημα του νερού γινόταν με βαρέλες .
Υπήρχε και το έθιμο να παίζουν χαρτιά συνήθως 31 στα καφενεία παραμονή πρωτοχρονιάς .
Ο καινούργιος χρόνος το 1970 ήταν σημαντική χρονιά , αφού θα ξεκίνησαν οι εργασίες ηλεκτροδότησης και τα επόμενα Χριστούγεννα το χωριό θα είχε παπά και ηλεκτρικό ρεύμα
Όταν έκλεισε το γυμνάσιο για τις διακοπές των Χριστουγένων με τον πατέρα μου και τα αδέρφια μου ήρθαμε στη Γραμμένη Οξυά μέσω Λιδωροκίου. Υπάτη -Λαμία-Λιδωρίκι -Αρτοτίνα και μετά με τα πόδια περίπου 1,5 ώρα.
Η Γραμμένη Οξυά τότε ήταν πολύ ζωντανό χωριό , κάπνιζαν καμμιά πενηνταριά τζάκια και άλλα 30 περίπου στο κάτω χωριό .
Υπήρχαν τρία μαγαζιά του Πολύζου , του Πεντελέου και του Σκούρα
Τις μέρες των γιορτών έρχονταν εκτός από τα γυμνασιόπαιδα και νέοι που δούλευαν στην Αθήνα για να γιορτάσουν οικογενειακά τα Χριστούγεννα .
Τα Χριστούγεννα ήταν η πιο σημαντική γιορτή αφού ήταν συνδεδεμένη με το έθιμο του σφαξίματος των γουρουνιών.
Το χωριό δεν είχε παπά και είχε έρθει ο Παπατσώτας από την Τέρνοβα , παπατρακόσια τον έλεγαν γιατί είχε ταρίφα 300 δραχμές για να λειτουργήσει και ήθελε να έρχεται έφιππος με μουλάρι που θα διέθεταν οι χωριανοί να τον φέρει και να τον ξαναπάει στην Τέρνοβα .Η Τέρνοβα ήταν σχετικά μακρυά περίπου 4 ώρες με τα πόδια. Η λειτουργία ξεκινούσε στις 4 τα ξημερώματα και φέγγοντας σχολούσε.
Είχε βαρυχειμωνιά , χιόνι έριχνε σχεδόν κάθε μέρα και πριν προλάβει να λιώσει το παλιό , έριχνε καινούργιο και κάποιες μέρες δεν μπορούσες ούτε να ξεμυτίσεις από το σπίτι γιατί το χιόνι ερχόταν από παντού , στροβιλιζόμενο , ψιλό , παγωμένο και σφυρίζοντας το λεγόμενο από τους ντόπιους "ανεμοσούρι"
Παραμονή Χριστούγενα είχε μισό μέτρο χιόνι και συχέχιζε το ανεμοσούρι με αμείωτη ένταση , είχε πάει 8 το πρωί και ο ταχυδρόμος (Λαρύγγας) δεν είχε εμφανιστεί , ερχόταν 3 φορές τη βδομάδα έφιππος μεταφέροντας με το μουλάρι του γράμματα και δέματα .Κάποια στιγμή κατά τις 10 εμφανίστηκε μισοπαγωμένος σαν χιονάνθρωπος ..
Ανήμερα τα Χριστούγεννα πρωί-πρωί ξεκινούσαν οι μεγάλοι για το σφάξιμο των γουρουνιών και παίρναν τα σπίτια με τη σειρά και τα παιδιά ακολουθούσαμε τους μεγάλους τάχα για να βοηθήσουμε αλλά δεν θέλαμε να χάσουμε και το γλυκό που κερνούσαν οι σπιτονοικοκυρές .
Συνήθως το ζώο δεμένο με την τριχιά του από το λαιμό το έφερναν οι γυναίκες που τις γνώριζε αφού αυτές το τάιζαν και το φρόντιζαν , τις ακολουθούσε ως την αυλή του σπιτιού, όπου του έριχναν λίγο καλαμπόκι ώστε να του αποσπάσουν την προσοχή ,εκεί το παρέδιδαν κάποιες φορές αποχαιρετώντας το με κλάμματα .
Ένας άντρας αναλάμβανε να το ρίξει κάτω . Περνώντας την τριχιά κάτω από την κοιλιά του ζώου την τραβούσε δυνατά ώστε να τεντώσει και με τα πόδια του στην ράχη του ζώου κατόρθωνε να το ρίξει κάτω με την πλάτη στο χιόνι και έδινε το σύνθημα να το ακινητοποιήσουν οι υπόλοιποι ,τότε κάποιοι έπιαναν τα πίσω πόδια , άλλοι έπιαναν τα αυτιά και ο πρώτος που το είχε ρίξει κάτω έδενε με το σχοινί τα μπροστινά πόδια .Τα ουρλιαχτά και το σκούξιμο έφταναν ως τα Βαρδούσια και μετά από λίγο σιωπή..
Στη συνέχεια τοποθετούσαν το σφαγμένο ζώο πάνω σε καθαρές σκούπες από έλατο και στο στόμα του έβαζαν μισό λεμόνι , ενώ στον κομμένο λαιμό έβαζαν μια πλάκα με δυό τρεις σπίθες και λιβάνι.
Αφού πλέναν όλοι τα χέρια τους με τη σειρά.. .. "Αντε και του χρόνου παχύτερο " εύχονταν στη σπιτονοικοκυρά και εκείνη κερνούσε γλυκά και τσίπουρα σε όσους βοήθησαν .
Η πρωτοχρονιά ήταν μικρότερης σημασίας γιορτή από τα Χριστούγεννα . Υπήρχε το έθιμο του ποδαρικού καθώς και το τάισμα της βρύσης .Οι βρύσες του χωριού είχαν ονόματα "Λεύκα", "Μπόικο" ,"Κορέτσα" κλπ και το κουβάλημα του νερού γινόταν με βαρέλες .
Υπήρχε και το έθιμο να παίζουν χαρτιά συνήθως 31 στα καφενεία παραμονή πρωτοχρονιάς .
Ο καινούργιος χρόνος το 1970 ήταν σημαντική χρονιά , αφού θα ξεκίνησαν οι εργασίες ηλεκτροδότησης και τα επόμενα Χριστούγεννα το χωριό θα είχε παπά και ηλεκτρικό ρεύμα
