Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2016

Θρύλοι και παραδόσεις ( Νεράιδες )

Θρύλοι και παραδόσεις ( Νεράιδες )
Όταν δεν είχε έρθει ακόμη το Ηλεκτρικό ρεύμα στα χωριά μας (δεκαετία του 60) πολύς λόγος γινόταν για στοιχειά, φαντάσματα , ξωτικά , νεράιδες .. 
Στην Κυδωνιά είχαμε την τύχη να έχουμε έναν πολύ καλό παραμυθά , τον Μπάρμπα Βασίλη τον Τσώτα ..
Μας μιλούσαν για τις νεράιδες που χορεύουν στο φως του φεγγαριού ..μας έλεγαν πως εκεί που πατούσαν οι νεράιδες όταν χόρευαν σχηματιζόταν ένας κύκλος που δεν φύτρωνε ποτέ χορτάρι 
Πως όταν χόρευαν έβγαζαν τα μαντήλια τους ..
Κάποιοι βοσκοί ή περαστικοί που τύχαινε να δούνε το χορό τους μαγεύονταν και ερωτεύονταν κάποια απ τις νεράιδες ..Αλίμονο του αν τον έπαιρναν είδηση του έκλεβαν τη λαλιά ..Αν ένας άντρας προλάβαινε να πάρει το μαντήλι κάποιας νεράιδας τότε αυτή εγκατέλειπε τις υπόλοιπες νεράιδες ,τον ακολουθούσε και γινόταν γυναίκα του..
Έτσι σε κάποιες κοπέλες που ήταν πολύ όμορφες απέδιδαν την ομορφιά τους στο γεγονός πως είχε καταγωγή από νεράιδα

Κωστής Παλαμάς

Φτωχά γεννᾶς τραγούδια, 
πατρίς, φτωχή μητέρα!
Μικρά πουλιά πετοῦνε 
μές σέ κλουβί στενό,
Οἱ σταυραϊτοί γυρεύουν
ἐλεύθερον ἀέρα
κι ἀπέραντο οὐρανό.

Το Παζάρι της Σπερχειάδος και ο γύρος του Θανάτου

Το Παζάρι της Σπερχειάδος και ο γύρος του Θανάτου

Στις 20 Οκτωβρίου άρχιζε το πιο διάσημο παζάρι της περιοχής ..Το παζάρι της Σπερχειάδος ..Η ζωή η παράδοση και η ιστορία της Γραμμένης Οξυάς και άλλων γειτονικών χωριών είναι άρρηκτα δεμένη με το παζάρι της Σπερχειάδος ..
Μια εικόνα απ το παζάρι που μου έρχεται συχνά -πυκνά στη μνήμη είναι ο "γύρος του θανάτου" ίσως επειδή λόγω σπουδών χρειάστηκε να την μελετήσω αρκετές φορές και ως φυσικό φαινόμενο..
Πως να ξεχάσει κανείς
Την αποπνικτική μυρωδιά της μισοκαμμένης βενζίνης και του καμένου λάστιχου
Τον εκκωφαντικό ήχο της μοτοσυκλέτας .
Το τράνταγμα του τοίχου του ξύλινου ‘πηγαδιού’.
Το φόβο και την αγωνία " μην πέσει"
O "γύρος του θανάτου" είναι μια κατακόρυφη ξύλινη κυλινδρική επιφάνεια σαν ‘βαρέλι’. Το εσωτερικό τοίχωμα έχει ύψος : 5 - 6 m .
Η διάμετρος της κυλινδρικής επιφάνειας είναι από : 6 - 11 μέτρα.
Πάνω στην βάση ένας μοτοσικλετιστής επιταχύνεται κυκλικά. Όταν αποκτήσει την κατάλληλη ταχύτητα διαγράφει μια μικρή ελικοειδή τροχιά και τελικά κινείται σε οριζόντιο κύκλο με σταθερή ταχύτητα.
Ο εκφωνητής έκανε στην αρχή μια εισαγωγή για να δημιουργήσει μια έντονη συγκιννησιακή ατμόσφαιρα με εκφράσεις :
Οι ακροβάτες παίζουν με το θάνατο!!
καμιά ασφαλιστική εταιρεία δεν τους ασφαλίζει!!!
Σβήστε τα τσιγάρα σας!!
έφτασε η μεγάλη στιγμή ..υποδεχτείτε τους με ένα χειροκρότημα !!

Μια ιστορία σχετική με Παζάρι της Σπερχειάδας μέρες που είναι!!

Μια ιστορία σχετική με Παζάρι της Σπερχειάδας μέρες που είναι!!
Πάει κάποιος χωρικός στο παζάρι της Σπερχειάδας με σκοπό να πουλήσει το γάιδαρο του . Το παζάρι κρατούσε 5 μέρες . Την πρώτη μέρα πουλάει το γάιδαρο 1000 δραχμές τις υπόλοιπες μέρες αγοράζει προμήθειες για το χειμώνα ...και την τελευταία μέρα πάει στους γυφταίους και αγοράζει έναν γάιδαρο 1500 δραχμές ..(50%)πάνω , τον φορτώνει και μετά από καμμιά δεκαριά ώρες φτάνει στο χωριό ..Στην άκρη του χωριού ο γάιδαρος τραβάει το καπίστρι και πάει μόνος του στο σπίτι... του είχαν πουλήσει τον ίδιο γάιδαρο ...500 δραχμές του κόστισε το βάψιμο τον πλήρωσε 50% ακριβότερα ..Με τι να τον έβαψαν άραγε και φαινόταν σαν καινούργιος;;
Η ιστορία πιθανόν να είναι πραγματική και ο Πρωταγωνιστής ήταν από τη Σέλιαννη (Μάρμαρα)

Τι σημαίνει η έκφραση " μου η ήρθε ο ουρανός σφοντύλι"

Τι σημαίνει η έκφραση " μου η ήρθε ο ουρανός σφοντύλι"

Το αδράχτι ήταν ένα κυλινδρικό ξύλο που έμοιαζε με λαμπάδα και γύρω του οι γνέστρες τύλιγαν το νήμα , στο κάτω άκρο του αδραχτιού έμπαινε ένα στρογγυλό και βαρύ σώμα κωνικού σχήματος , "το σφοντύλι" με τέτοιο τρόπο ώστε το σύστημα «Αδράχτι- σφοντύλι» να μοιάζει σαν μια μεγάλη σβούρα .Δίνοντας μια αρχική ροπή στο αδράχτι ή «σβούρα» περιστρέφεται και τυλίγεται το νήμα ..Οι γιαγιάδες μας είχαν αποκτήσει τεράστια δεξιοτεχνία στο πέταγμα του αδραχτιού ώστε το νήμα να τυλίγεται σχεδόν αυτόματα ..Πολλές φορές τα παιδιά αφαιρούσαν το σφοντύλι για να παίξουν τα ίδια αφού τους άρεσε να το περιστρέφουν .
Αν καμιά φορά κάποιος ζαλίζεται και βλέπει τα πάντα γύρω του να περιστρέφονται λέμε "του ήρθε ο ουρανός σφοντύλι "

Συγκοινωνία

Συγκοινωνία



Προσοχή στις Κακατσίδες


Προσοχή στις Κακατσίδες 



Τα τελευταία Σαββατοκύριακα του Οκτωβρίου συνδέονται με την περισυλλογή του κάστανου ...Το αγκαθωτό περίβλημα που περιέχει τον καρπό το λέγαμε "κακατσίδα" ..αυτή την εποχή έχουν ανοίξει οι περισσότερες κακατσίδες και με μικρό τράνταγμα-τίναγμα του δέντρου ο καρπός πέφτει στο έδαφος..
Όσοι ανέβουν στα χωριά καλά να περάσουν και ξέχασα να γράψω πως όσα κάστανα πέσουν στο δρόμο ανήκουν στους περαστικούς!!!
Όσοι ασχοληθούν με το τίναγμα προσοχή μην τους έρθει καμια κακατσίδα στο κεφάλι!!!
Κάποια χρονιά ο δάσκαλος Ε.Μ. γυρίζοντας από το χωριό πήρε μαζί του και μερικές κακατσίδες και σκέφτηκε να δείξει μία και στα παιδάκια της πόλης(Πάτρα) και έτσι προέκυψε ο παρακάτω διάλογος στην τάξη
-Τι είναι αυτό κύριε
-Ένα σκαντζοχοιράκι ..τώρα θα του ανοίξω την κοιλιά να δείτε και τα μικρά του..
-Σας παρακαλούμε πολύ κύριε μην το σκοτώσετε!!

Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2016

Βεντούζες

Βεντούζες μια αρχαία θεραπευτική μέθοδος 
Οι πρώτες αναφορές στη συγκεκριμένη μέθοδο υπάρχουν στα κείμενα του Ιπποκράτη. Τον 19ο αιώνα οι βεντούζες δέχτηκαν σκληρή κριτική από την ιατρική κοινότητα, τις τελευταίες δεκαετίες όμως έχουν ξαναανακαλυφθεί οι θεραπευτικές τους ιδιότητες.
Στα ορεινά χωριά ήταν αρκετά διαδεδομένες, ως βασικός τρόπος αντιμετώπισης του κρυολογήματος και της γρίπης. Ο κλασικός τρόπος που εφαρμόζονται οι βεντούζες είναι με μικρά ή μεγάλα ποτήρια τα οποία θερμαίνονται με ένα φλεγόμενο πιρούνι στο οποίο έχει τοποθετηθεί βαμβάκι με οινόπνευμα (σαν στουπί). Αμέσως τοποθετούνται πάνω στο δέρμα, συνήθως στην πλάτη, με αποτέλεσμα το δέρμα να φουσκώνει. Αφού μείνουν για λίγα δευτερόλεπτα, αφαιρούνται και στη συνέχεια γίνεται μασάζ με οινόπνευμα ..
Οι πιο παλιοί θα θυμούνται τη θεραπεία του κρυολογήματος με τη μέθοδο της ... βεντούζας!
Ήταν ενδιαφέρον θέαμα να βλέπεις τα ποτήρια να ανεβοκατεβαίνουν ρυθμικά και να απολαμβάνεις τη μουσική τους όταν κολλάνε και ξεκολλάνε στην πλάτη του αδερφού σου , το κακό είναι πως μετά από λίγο ερχόταν και η σειρά σου !!!
Μια σύντομη περιγραφή της τεχνικής 
Σχετικά εργαλεία:
Ένα ή περισσότερα γυάλινα ποτήρια 
Πηρούνι τυλιγμένο με μπαμπάκι, βουτηγμένο στο οινόπνευμα.
Αναπτήρας.
Εκτέλεση:
Κρατώντας το πηρούνι, ανάβουμε το μπαμπάκι.
Κρατώντας το ποτήρι ανάποδα το τοποθετούμε στιγμιαία πάνω απ τη φωτιά ώστε να θερμάνουμε λίγο τον περιεχόμενο αέρα με πολύ προσοχή ώστε να μην υπερθερμανθούν τα τοιχώματα των ποτηριών. Στη συνέχεια κολλάμε το ποτήρι στην πλάτη του ξαπλωμένου ..Παρατηρούμε ότι το ποτήρι "ρουφάει" σταδιακά την περιοχή της πλάτης, δημιουργώντας υπεραιμία..μετά από λίγο ξεκολλάμε το ποτήρι και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία
ΠΡΟΣΟΧΗ μην επιχειρήσετε να κάνετε το πείραμα έχουν συμβεί πολλά ατυχήματα!!

Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2016

Φθινοπωρινή αταξία

Φθινοπωρινή αταξία
Φθινόπωρο 1964 στην Κυδωνιά (Ζηλίστα) είναι τέλος Οκτωβρίου και ακόμη δεν έχει έρθει δάσκαλος στο χωριό , πήγαινα στη δευτέρα δημοτικού ...Η τελευταία μέρα του Οκτωβρίου ήταν Σάββατο και όλη την προηγούμενη νύχτα έβρεχε , το ποτάμι (Εύηνος) και τα ρέματα ήσαν κατεβασμένα .. Αρκετά πρωί ξεκίνησε η μάνα μου να πάει στο χωριό της τη Γραμμένη Οξυά , όπου αρραβωνιαζόταν η μικρότερη αδερφή της , παίρνοντας μαζί της και το μεγαλύτερο αδερφό μου..Ο πατέρας μου έμεινε στην Κυδωνιά γιατί είχε πάρα πολλές δουλειές , πλύσιμο βαρελιών για την αποθήκευση του μούστου που έβραζε στην κάδη ,η οποία βρισκόταν στο κατώι του σπιτιού...να φροντίσει τα ζώα , να μαζέψει φασούλια , ντομάτες για τουρσί κλπ. Φυσικά έπρεπε να έχει το νού του και στα τέσσερα παιδιά που είχαμε μείνει στο χωριό… Εγώ 7 χρονών η αδερφή μου η Αθηνά ένα χρόνο μεγαλύτερη και τα δύο μικρότερα ήταν 5 και 3 χρονών …Ο πατέρας από διαίσθηση κατάλαβε πως είχαμε τάσεις να πάμε κι εμείς στη Γραμμένη Οξυά και μας παρακολουθούσε στενά ..Προς το απόγευμα έφυγε να πάει στο χωράφι που το λέγαν "λυκότρυπα " για να κάνει και εκεί διάφορες αγροτικές εργασίες . Για να σιγουρευτεί πως δεν θα φύγουμε μας έβαλε να γεμίσουμε ένα από τα βαρέλια με νερό που θα το φέρναμε από τη βρύση της πλατείας του χωριού (Βρύση Ταχίρ Παπούλ) με πλαστικά δοχεία ...Τρέξαμε πάνω κάτω πολλές φορές και το βαρέλι γέμισε λίγο πριν νυχτώσει..Kλείσαμε τα μικρότερα παιδιά στο σπίτι και κινήσαμε εγώ και η αδερφή μου για τη Γραμμένη Οξυά ..Για καλή μας τύχη δεν συναντήσαμε κάποιον άνθρωπο και αφού πήραμε το μονοπάτι σε δέκα λεπτά είχαμε φτάσει στο ποτάμι , και όταν περάσαμε το ξύλινο γεφύρι στου Τσάγγα το μύλο , άρχισε να μας γαυγίζει το σκυλί του μυλωνά (του Τσαγγαντώνη) και είδαμε το μυλωνά να έρχεται προς το γεφύρι , για να μην μας δεί λοξοδρομήσαμε λίγο ..και σε λίγο δεν βλέπαμε πουθενά το μονοπάτι ,είχαμε χαθεί !!!
Εν τω μεταξύ γύρισε ο πατέρας μου από το χωράφι και έμαθε πως φύγαμε για τη Γραμμένη Οξυά , έπαθε σόκ , το μυαλό του πήγε στο γεφύρι , έφυγε τρέχοντας προς το μύλο , πέρασε γρήγορα το γεφύρι και άρχισε να ψάχνει μήπως βρεί ίχνη …και βρήκε , τουλάχιστον δεν πνίγηκαν σκέφτηκε , δόξασε το θεό αφού πίστευε πάρα πολύ ..Γύρισε τρέχοντας στο χωριό , είχε νυχτώσει για τα καλά και είχε αρχίσει πάλι να βρέχει …Πήγε στο μαγαζί και ενημέρωσε τους συγχωριανούς του πως τα παιδιά χάθηκαν …
Με ένα τηλέφωνο καβουρδιστήρι επικοινώνησαν με τη Γραμμένη Οξυά και ξεκίνησαν όλοι οι άντρες του χωριού πάνω από 80 άτομα να μας ψάχνουν με φανάρια και δαυλούς και μπροστά απ όλους μια γυναίκα , η μάνα χωρίς φανάρι , χωρίς δαυλό ..Και η Κυδωνιά τότε είχε κόσμο και ξεκίνησαν κι από εκεί κάπου 40 άντρες ..Και εμείς μετά το μύλο πηγαίναμε ακριβώς αντίθετα και αντί να ανεβαίνουμε κατεβαίναμε ..τα ρούχα μας είχαν βραχεί , φορούσα ένα άσπρο καλοκαιρινό μπουφάν , απ αυτά που είχαν ρίξει τα αεροπλάνα ..
Με δυσκολία περνούσαμε τα ρέματα , αλλά συνεχίζαμε ,ώσπου κάποια στιγμή συναντήσαμε τις κολώνες του τηλεφώνου ..και είπαμε πως αν τις ακολουθήσουμε θα βγούμε στη Σητίστα… Και συνεχίσαμε να περπατάμε ώσπου νύχτωσε για τα καλά …και τότε ακούσαμε γαύγισμα και είδαμε ένα ανεπαίσθητο φώς να τρεμοσβήνει , σκεφτήκαμε πως θα είναι λύκοι που τα μάτια τους λάμπουν στο σκοτάδι ..Είχαμε φτάσει 100 μέτρα από το τελευταίο σπίτι της Παλούκοβας που έμενε μόνο ένας κάτοικος… Η βροχή συνέχισε να πέφτει..καθίσαμε κάτω από έναν έλατο για να μη βρεχόμαστε και σε λίγο με είχε πάρει ο ύπνος …  Κάποια στιγμή μας ξύπνησαν φωνές που ρωτούσαν τον κάτοικο μήπως είδε ή άκουσε τίποτα παιδιά ! και έτσι μας βρήκαν και γυρίσαμε ξημερώνοντας Κυριακή στην Κυδωνιά .Την άλλη μέρα ήρθε δάσκαλος και γλυτώσαμε το ξύλο , το άφησαν μάλλον για να κάνει σεφτέ ο δάσκαλος..